در صنعت ساختمان سازی، استفاده از مصالح مرغوب و با کیفیت در راستای حفظ ایمنی ساکنین آنجا نکته ای بسیار مهم است که می بایست مورد توجه کارشناسان و مهندسین ساختمان سازی قرار بگیرد. در این صنعت مصالح و مواد مختلفی استفاده می شود که از جمله آن می توان به کاربرد بتن اشاره کرد. بتن ماده ای است که دارای مقاومت زیاد بوده و از ترکیب آب با چند ماده اولیه دیگر تولید می شود. بتن ها در انواع مختلف  بتن سبک، بتن سنگین، بتن شفاف، بتن مگر و غیره تولید می شوند که در این مقاله سعی شده است تعریفی جامع و کامل در مورد بتن مگر و کاربردهای متنوع آن ارائه گردد.

بتن مگر چیست؟

بتن مگر یا به اصطلاح  بتن پوششی، بتنی است که در اجرای فونداسیون اولیه ساختمان به کار میرود. این بتن بستر مناسبی برای خاک برداری در جهت آرماتوربندیرا فراهم آورده و از مهمترین مصالح ساختمان سازی به شمار میرود. بتن مگر علاوه بر بتن پوشش با نام های بتن نظافت یا بتن رگلاژ فونداسیون هم معرفی می گردد. این بتن دارای حجم سیمان بسیار کمی بوده و حالت رقیق تری نسبت به دیگر انواع بتن ها دارد.

تفاوت بتن مگر با دیگر انواع بتن ها

همانطور که در بخش پیشین اشاره شد بیشترین میزان بتن مگر را آب تشکیل می دهد. به عبارت دیگر میتوان گفت: بتناز هر نوعی که باشد در استفاده از مواد اولیه مشترک است و همه انواع بتن از ترکیب آب، سیمان، شن و ماسه ساخته می شوند. این در حالی است که در مورد بتن مگر قضیه کمی متفاوت می باشد و به نسبت دیگر انواع بتن ها مقدار سیمان کم و حجم زیادی آب در تولید آن مورد استفاده قرار می گیرد.

به طور تقریبی حجم سیمان مورد استفاده در بتن مگر را میتوان ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو گرم در متر مکعب محاسبه کرد. شاید بتوان علت نامگذاری بتن مگر را به نام بتن لاغر در همین نکته جست و جو کرد، منظور از لاغر بودن بتن این است که مقدار سیمان موجود در آن بسیار کم است.

کاربرد اصلی بتن مگر چیست؟

مهمترین کاربرد بتن مگر در تراز کردن زمین های ناهموار یا به اصطلاح کثیف است. در هنگام ساختن ساختمان می بایست، فونداسیون اولیه را بر روی سطح صاف ساخت بنابراین الزامی است که ابتدا تمام ناهمواری ها را به واسطه استفاده از بتن مگر برطرف کرد. رقیق بودن بتن مگر به دلیل استفاده زیاد آب باعث می شود که بتن مگر در چاله ها و گودی ها وارد شده و آنها را پر نماید. به این ترتیب تمامی چاله ها پر شده و سطح صافی ایجاد می شود که زمینه را برای آرماتور بندی و صفحه گذاری اولیه فراهم می آورد.

در چه مواردی میتوان از بتن مگر استفاده کرد؟

به دلیل حجم آب زیادی که در تولید بتن مگر استفاده شده است، حالت روان و سیالی یافته است که باعث شده است نقش بسیار مهمی در پروژه های ساختمان سازی ایفا کند. خصوصیت سیال بودن بتن مگر سبب شده است که این بتن در موارد خاصی، کارایی زیادی داشته باشد.

از جمله این موارد می توان به نکات زیر اشاره کرد:

– بتن مگر به دلیل خصوصیت روان بودن خود از نفوذ سیمان به داخل خاک جلوگیری می کند.

– این ویژگی سیال بودن باعث می شود آب بتن توسط خاک جذب نگردد.

– مانع ازافت کیفیت بتن می شود.

– زمینه پی ریزی مناسب برای ساختمان سازی را فراهم می آورد.

– در زمین هایی که فاقد استحکام بالا هستند به کار گیری بتن مگر باعث می شود خاک استحکام لازم را به دست آورد.

– به علت مقاومت زیادی که بتن مگر دارد مانع از نفوذ حشرات موذی به داخل ساختمان می شود. وقتی خاک تراز بندی شده برای پی ریزی اولیه دارای مقاومت نباشد و نفوذ پذیری آسانی داشته باشد، حشرات موذی  به راحتی در داخل ساختمان نفوذ می کنند.

اگر چه بیشترین موارد استفاده از بتن مگر در صنعت ساختمان سازی است اما در موارد دیگری چون ساخت جاده نیز میتوان مورد استفاده قرار بگیرد. به این ترتیب که در لایه های زیرین جاده سازی از بتن مگر استفاده می شود تا در هنگام وارد شدن فشار زیاد وسایل نقلیه، جاده استحکام خود را حفظ نماید.

در اجرای هرچه بهترعملکرد بتن مگر باید چه نکاتی رعایت شود

– به منظور عدم جذب آب بتن مگر توسط خاک می بایست قبل از اجرای بتن مگر، بستر خاک مورد نظر را مرطوب نمود. با رعایت این نکته، آب بتن در خاک نفوذ نمی کند و از پوسیده شدن بتن ممانعت می شود.

– در هنگام اجرای بتن مگر بر روی شفته آهک الزاماً باید دقت خاصی مبذول شود و هنگامی این اتفاق بیفتد که مقاومت شفته به ۱/۵ کیلو گرم بر سانتی متر مربع رسیده باشد.

– مهندسین و کارشناسان پروژه های ساختمان سازی باید توجه نمایند که پس از اجرای بتن مگر باید حدود ۱۰ ساعت صبر کرده و سپس عملیات صفحه گذاری را شروع نمایند. در این مدت زمان باید سطح بتن مگر مرطوب نگه داشته شود.

– در تولید اولیه بتن مگر توسط دستگاه های خاصی که به تولید این ماده اختصاص داده شده است باید پس از اینکه آب را به مصالح اضافه می کنند، مدت دو دقیقه به خوبی بتن را مخلوط نمایند.

مراحل اجرای بتن مگر

اولین مرحله اجرایی در هنگام استفاده از بتن مگر مربوط به مرحلهخاک برداری می باشد. در این راستا خاک را به حد کافی می کوبند و پس از آن بتن ریزی شروع می شود. بتن آماده شده که حاوی مقدار زیادی آب است و حالتی روان دارد بوسیله کامیون های بزرگ به محل احداث ساختمان آورده می شوند و در محل مورد نظر برای آرماتوربندی ریخته می شود. به دلیل حال رقیق و روانی که دارد بر روی سطح خاک حرکت می کند و توسط ماله به صورت سطحی کاملاً صاف درمی آید. با توجه به اینکه ساختمان دارای چند طبقه می باشد و چه میزان فشاری را بر سطح زیرین خود وارد می کند، ضخامت بتن ریزی مگر بین ۵ تا ۱۵ سانتی متر می باشد.

نکته: به طور کلی می توان تمامی مطالب مربوط به بتن مگر را در این چند نکته خلاصه کرد. بتن مگر به علت داشتن مقدار زیادی آب در صنعت ساختمان سازی و جاده سازی به عنوان لایه های زیر ساخت استفاده می شود، استفاده از این بتن باعث می شود که سطح خاک برای صفحه گذاری اولیه صاف و یک دست شود به همین دلیل استفاده از بتن مگر در ساختمان سازی، بسیار مهم بوده و الزامی است که توسط کارشناسان و مهندسان ساختمان سازی مورد توجه قرار بگیرد.

منبع : ارین تیس