نکاتی در مورد ارتعاش بتن

ارتعاش بتن

نکاتی در مورد ارتعاش بتن

نکاتی در مورد ارتعاش بتن

عملیات ارتعاش بتن جهت خارج کردن حباب های درون آن انجام می شود. هنگامی که عملیات بتن ریزی درحال انجام است، امکان دارد که صداها یا حباب هایی در داخل مخلوط ایجاد شود که ساختار آن را کاملاً تضعیف می‌کند، این پدیده به ویبره زدن مشهور است. برای خارج کردن حباب ها از مخلوط می‌توان از دستگاه های ویبراتور استفاده کرد که با ایجاد ارتعاشات شدید، تمامی حباب های آن را تخلیه می کنند. البته استفاده از این دستگاه ها تنها یک پیشنهاد نیست، بلکه جزو یکی از مقررات آیین نامه ساختمانی می باشد.

نحوه عملکرد ویبراتور های بتنی

این دستگاه ها در دو نوع برقی و بادی در بازار موجود هستند و عملیات ویبره زدن را به سه روش انجام می‌دهند که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم:

  1. ویبره زدن قالب خارجی

ویبراسیون قالب خارجی معمولاً در ساخت بتن های پیش ساخته کاربرد دارد. در این روش ویبراتور ها روی قسمت خارجی قالب ها نصب می شوند و معمولاً در بتن ریزی های با حجم بالا، فاصله ویبراتورهای قالب خارجی ۶ فوت است.

  1. ویبره زدن سطحی

در این روش ویبراتورهای بزرگ که گاهاً به آن ها جامپر نیز می گویند، به صورت دستی بر روی سطح مورد نظر قرار می گیرند. اگر چه در این روش عملیات ارتعاش بتنرا تنها می توان در عمق اسلب ۶ اینچ یا کمتر انجام داد، اما در مواردی که ظاهر سطح برای ما مهم باشد، می توان از آن استفاده نمود، چراکه در پایان کار یک سطح کاملا صاف را به وجود می آورد.

  1. ویبره زدن داخلی

ویبره زدن داخلی رایج‌ترین روش ویبراسیون است که معمولاً یک شخص غیر حرفه ای نیز می تواند آن را انجام دهد. این فرایند یک فرایند بسیار ساده است که طی آن، اپراتور یک ویبراتور داخلی مانند پروب را داخل بتن خیس قرار می‌دهد و سپس به آرامی آن را خارج می کند.

مدت زمان ویبره زدن بتن

متاسفانه در بیشتر مواقع عملیات ویبره زدن با افراط یا تفریط انجام می شود. اما بهترین روش استفاده از یک دستگاه ویبراتور داخلی و فرو بردن آن به داخل مخلوط با سرعت حدوداً یک اینچ بر ثانیه است. تا زمانی که با برداشتن دستگاه حباب ها همچنان ظاهر شوند، باید فرایند ویبراسیون ادامه پیدا کند.

گاهی اوقات پیمانکاران از مهندسان می خواهند که عملیات ارتعاش بتن را سریع تر انجام دهند، اما نتیجه این کار چیزی جز شکست ساختاری پس از بتن ریزی نخواهد بود. با این وجود، اگر مدت زمان انجام ویبراسیون بسیار طولانی شود، آب و سنگدانه های مخلوط از هم جدا شده و محصول نهایی استحکام و زیبایی لازم را نخواهد داشت.

بهترین عملکرد ها در روش ویبراسیون داخلی

انجام عملیات ویبراسیون به یک روش  صحیح به تجربه و مهارت شخص اجرا کننده آن بستگی دارد. در ادامه بهترین عملکرد برای جلوگیری از ایجاد مشکلات رایج هنگام استفاده از این روش را بیان می کنیم:

  • توصیه می‌شود که همیشه یک دستگاه ویبراتور آماده به عنوان یدک به همراه داشته باشید تا اگر دستگاه اول دچار نقص شد، بتوانید از دستگاه دوم به عنوان پشتیبان استفاده نمایید، چرا که برطرف کردن نقص تجهیزات بتن ریزی زمان بر بوده و همین امر باعث می شود که از کیفیت محصول کاسته شود.
  • مراقب باشید مدت زمان انجام عملیات ویبره زدن با اسلامپ پایین کوتاه نباشد، زیرا بتن با اسلامپ پایین سفت تر است و به ویبراسیون بیشتری نیاز دارد. منظور از اسلامپ نسبت آب به سیمان است.
  • به جای استفاده از روش ویبراسیون می‌توانید از بتن خود متراکم استفاده نمایید.
  • دستگاه باید حداقل به عمق ۶ اینچی لایه قبلی نفوذ کرده باشد.
  • ویبراتور را به صورت کاملا عمودی یا تقریباً عمودی درون مخلوط قرار دهید تا کارایی آن به حداکثر برسد. همچنین دستگاه را خم نکنید، زیرا باعث خراب شدن آن می­شود.
  • یکی از اشتباهات رایج در رابطه با ارتعاش بتن، به کارگیری روش ویبراسیون به عنوان تنها روش آماده­سازی یک مخلوط است. این امر منجر به ایجاد سطحی ناهمسان و مشکلات دیگر می­شود.
  • دماغه دستگاه را کاملاً داخل مخلوط قرار دهید و به مدت حداقل ۱۰ ثانیه نگه دارید. سرعت دستگاه را بیشتر از ۳ اینچ بر ثانیه تنظیم نکنید، زیرا بهترین بازدهی را زمانی به دست می­آورید که سرعت حرکت آن ۱ اینچ بر ثانیه باشد.
  • توجه نمایید هر بار که ویبراتور را وارد مخلوط می­کنید، شعاع لرزش قبلی را نیز دربر داشته باشد. می­توانید به عنوان یک قاعده کلی خوب، شعاع ارتعاش بتن را چهار برابر قطر نوک دستگاه در نظر بگیرید.
  • پیش از انجام عملیات ویبراسیون روی سطح مورد نظر، مطمئن شوید که همکارانتان قبلاً آن سطح را ویبره نزده­اند.
  • در صورتی که دیگر هیچ حبابی از مخلوط خارج نمی­شود و یا سطح آن درخشنده شده است، عملیات را متوقف کنید.
  • تا زمانی که نوک دستگاه کاملاً درون مخلوط قرار نگرفته است، آن را روشن نکنید. برای کارهای کوچک می­توانید از یک ویبراتور قابل حمل بهره بگیرید.
  •  ویبراتور را به زور درون بتن فرو نبرید، در عوض از میلگرد فولادی استفاده کنید.
  • این نکته را در نظر داشته باشید که هر چه فرکانس دستگاه بالاتر باشد، اگرچه  مقدار هوای موجود در مخلوط کاهش می‌یابد، اما باعث می شود مقاومت آن در برابر اثرات مخرب سیکل های ذوب و انجماد نیز پایین بیاید. چنانچه میزان مقاومت بتن در برابر اثرات مخرب سیکل های ذوب و انجماد مهم نباشد، می توان از طریق دستگاه ویبراسیون تمامی حباب های آن را خارج کرد که این امر باعث کاهش مقاومت آن خواهد شد.
فرکانس دستگاه ویبراتور بتن باید چقدر باشد؟

تنظیم فرکانس دستگاه ویبراتور به عوامل زیادی بستگی دارد. از جمله اینکه ترکیب مخلوط بتنی به چه شکل است یا اینکه تجهیزات ویبره چه خصوصیاتی دارند. فرکانس مناسب این دستگاه توسط برخی از استانداردها بین ۵۰۰۰vpm تا ۸۰۰۰vpm بیان شده است اما برخی دیگر آن را ۸۰۰۰vpm تا ۱۰۰۰۰vpm اعلام کرده اند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که فرکانس های فوق تحت شرایط ثابتی تعیین شده اند.

ارتعاش بتن الیافی

معمولا برای ویبراسیون این ماده از روش ویبره زدن خارجی استفاده می کنند تا الیاف های آن از هم جدا نشوند. به این منظور استفاده از شناور های قدرتی چرخنده یا لوله ای می تواند مفید باشد، البته گاهی اوقات از ماله های فلزی نیز استفاده می کنند.

منبع: عمران مال