انواع مواد واترپروف بتن را می توان به گروه های مختلفی طبقه بندی کرد. بر خلاف روکش های سطوح فلزی، پوشش های محافظ برای سیمان در اغلب موارد برای محافظت از آن به مواد مهارکننده احتیاج ندارند. مواد آب بندی بکار رفته در سیمان معمولاً با تبدیل شدن به یک سد فیزیکی یا سپر، از جدا شدن آن از بستر جلوگیری می کند. علاوه براین، مانع از عبور مایعات و گازهای تهاجمی به بتن می شود.
پوششی که یک مانع بین بتن و محیط اطراف ایجاد می کند، از ورود ماده مضر به بدنه آن نیز جلوگیری خواهد کرد. از نمونه های این روکش ها می توان آکریلیک ها، اپوکسی ها، اپوکسی های زغال سنگ و عایق رطوبتی نانو را نام برد.
مواد واترپروف بتن چگونه عمل می کنند؟
یکی از ویژگی های مهم ماده واترپروف کننده بتن، نفوذ ناپذیری آن است. اثربخشی یک عایق رطوبتی در جلوگیری از نفوذ به این امر بستگی دارد که مولکولهای رزین آن محکم به یکدیگر چسبیده باشند. میزان تأثیرگذاری پوشش نیز بستگی به نوع مولکول رزین و میزان و نوع رنگدانه های آن دارد. هرچه میزان نفوذپذیری یک پوشش کمتر باشد، محافظت از بتن را بهتر انجام می دهد. اگر بخواهیم از دید علمی به این موضوع نگاه کنیم، هرچه درجه اتصال متقاطع رزین روکش بالاتر باشد، میزان نفوذپذیری پایین تر بوده و خاصیت چسبندگی آن بالا می رود.
انواع مواد واترپروف بتن
-
کریستال شونده یا نفوذگر
یکی از این مواد کریستال شونده است. این ماده یک حلال است که یک مهار کننده شیمیایی را تشکیل می دهد و به طور کامل مویرگ ها را در بتن می پوشاند. کریستال شونده یا نفوذگر معمولاً خواصی از قبیل آبگریز بودن را برای بتن به وجود می آورد، اما برای عمل آوری نیاز دارد که همواره در مجاورت آب قرار داشته باشد.
-
پوشش های آکریلیک
آکریلیک ها برای قرار گرفتن در شرایط آب و هوایی مختلف به عنوان آغازگر یا روکش عمل می کنند و از رنگ و درخشندگی بسیار خوبی برخوردار هستند. این عایق رطوبتی مقاومت بالایی در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید دارد و مانع خوبی برای دی اکسید کربن است.
-
قیر و ایزوگام
پوشش های قیرمانند، مواد سنگینی هستند که با یک حلال برش استفاده می شوند. آنها از طول عمر بالایی برخوردار هستند و مقاومت شیمیایی مناسبی دارند، اما در برابر حلال ها مقاوم نیستند.
-
پوشش های اپوکسی
این روکش ها به چند دسته مختلف تقسیم می شوند که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم:
_اپوکسی پلی آمین: این مواد پوشش های دو جزئی هستند که یک ساختار سخت و محکم دارند و از مواد شیمیایی (قلیایی، اسید و حلال) تولید می شوند، اما با گذشت زمان به رطوبت و دما حساس خواهند شد. بنابراین، از اپوکسی پلی آمین باید در مواردی استفاده شود که سازه مدفون یا داخل آب غوطه ور باشد.
_اپوکسی پلی آمید: این مواد از دو پوشش کامپوننت تشکیل شده اند که توسط یک ماده پخت کننده پلی آمید کاتالیز می شوند تا مقاومت آن ها در برابر محلول های آب و نمک بالا برود، اما نسبت به اپوکسی آمین مقاومت شیمیایی کمتری دارند. پلی آمیدها انعطاف پذیری بیشتری داشته و به گرما و نور حساس هستند.
_اپوکسی های ذغال سنگ: این محصولات یک اپوکسی پلی آمین یا پلی آمید اصلاح شده با رزین زغال سنگ هستند که برای ایجاد یک عایق رطوبتی با مقاومت بالا استفاده می شوند. اپوکسی های ذغال سنگ با افزایش سن شکننده می شوند و در برابر نور مستقیم خورشید رفته رفته محو و گچی خواهند شد.
-
مواد واترپروف پودری و پوشش های مایع
از جمله این مواد می توان واترپروف پودری و واترپروف مایع را نام برد که با ایجاد خاصیت آب گریزی مناسب، مانع از نفوذ رطوبت و ترک خوردگی بتن خواهند شد.
-
پلی یورتان ها
پلی یورتان یکی از مواد واترپروف بتن است که از طریق ترکیب شیمیایی یک پلی لیزوسیانات و یک پلیول ایجاد می شود. به طور کلی این ماده مقاومت شیمیایی بالاتری نسبت به اپوکسی ها دارد و در برابر تابش نور خورشید طول عمر بیشتری خواهد داشت.
-
استفاده از پوشش هایی که نفس می کشند
پاک سازی بتن اغلب منجر به آزاد سازی مقدار قابل توجهی آب می شود. اگر این آب بین پوشش و بتن گیر بیفتد، می تواند باعث از بین رفتن چسبندگی یا ایجاد تاول شود. بنابراین، گاهی اوقات استفاده از روکش هایی که “نفس می کشند” ضروری است. این گونه محصولات اجازه می دهند بخار آب از میان روکش و سیمان عبور کند. با این وجود، در هنگام انتخاب یک عایق رطوبتی نفوذ پذیر دقت بیشتری لازم است. هرچه میزان نفوذپذیری بالاتر باشد، مقاومت روکش در جلوگیری از عبور رطوبت یا مواد شیمیایی پایین تر است.
مواد واترپروف بتن باید چه ویژگی هایی داشته باشند؟
پوشش ها دارای دو عملکرد اصلی هستند:
- محافظت در برابر عوامل مضر و افزایش طول عمر سازه
- افزایش زیبایی ظاهری ساختار.
برای دستیابی به این دو عملکرد، مواد واترپروف بتن باید دارای ویژگی های زیر باشند:
- از خاصیت چسبندگی خوبی برخوردار باشند و بتن را به طور کامل پوشش دهند.
- در برابر قلیاها مقاوم باشند، زیرا روکش ها روی بتن قلیایی نصب می شوند.
- مقاومت در برابر CO2 ، سولفات و کلریدها برای دستیابی به خواص مورد نیاز
- انعطاف پذیری بالایی داشته باشند، زیرا اعضای سازه ممکن است به دلیل بارهای چرخه ای دچار تغییرات ظاهری شوند.
- مقاومت در برابر شرایط مختلف آب و هوایی
- باید به گونه ای باشند که علاوه بر قابلیت تنفس، تاول نزنند.
- در معرض اشعه ماوراء بنفش با دوام باشند.
- عدم حساسیت بالا به رنگ آمیزی
- مقاومت قابل قبولی در برابر رشد قارچ ها، جلبک، خزه و… داشته باشند.
عایق رطوبتی ممکن است به طور مداوم با آب تماس داشته باشد یا در اثر خیس شدن تصادفی با مواد تهاجمی از بین برود. عموما مشکل خراب شدن، ترک خوردگی یا لایه لایه شدن پوشش ها به دلیل تخریب شیمیایی یا فیزیکی اتفاق می افتد. به همین دلیل لازم است قبل از به کارگیری روکش ها، تمامی عوامل موثر بر طول عمر آن ها محاسبه شوند. این عوامل عبارت اند از:
- شرایط آب و هوایی محیط
- میزان تماس بتن با آب
- امکان وارد شدن ضربات فیزیکی
- قرارگیری یا عدم قرارگیری عایق رطوبتی در معرض تابش نور خورشید
- میزان حرارتی که ممکن است به سازه وارد شود
- تماس یا عدم تماس بتن با آب آشامیدنی
منبع: عمران مال
