هنر کاشی کاری ایرانی را بهتر بشناسید.

هنر کاشی کاری ایرانی را بهتر بشناسید.-وبسایت سیکاس

تا امروز بیشتر ما هنر کاشی کاری ایرانی را در مساجد و مکان های مذهبی بیشتر از همه مکان ها دیده ایم، ما طرح ها و نقش های بسیار زیبا و پیچیده را در پس زمینه آبی تیره دیوار های مساجد و امامزاده ها دیده ایم؛ به این صورت است که هنر کاشی کاری ایرانی برای ما با اسلام گره خورده است.
زمانی که از نظر زبان شناسی کلمه “کاشی” را مورد بررسی قرار می دهیم به این نتیجه میرسیم که معنی این کلمه “آمده از کاشان، مربوط به کاشان” می باشد، پس می توان به  این صورت حدس زد که اولین کاشی های ایران در کاشان تولید شده اند و البته این فرضیه دور از ذهن نیست، چرا که کاشان با ۷۰۰۰ سال قدمت یکی از شهر های بسیار کهن سال ایران است. اما وقتی برای پیدا کردن یک تعریف درست و حسابی برای کلمه کاشی به سراغ لغت نامه دهخدا می رویم به تعاریف زیر برمیخوریم:

  • کاشی نوعی از خشت تنک باشد که نقاشی کنند و آبگینه‌ی ساییده بر روی آن بمالند و بپزند چنانکه شبیه به چینی شود که مثل ظرف چینی در ایران عموماً و در کاشان و خراسان خصوصاً بسیار خوب و عمده می سازند.
  • تهیه‌شده در کاشان.
  • ویژگی هرنوع ظرف پخته‌شده و لعاب‌ دار.

هنر کاشی کاری چقدر قدمت دارد؟

کاشی کاری مانند سفالگری یکی از هنر ها و صنایع دستی ریشه دار و با قدمت است، به  این صورت که گفته می شود اولین کاشی کاری های کشف شده مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد بوده است. اما کاشی کاری در ایران به ۲ یا ۳ قرن پیش از مبلاد مسیح باز می گردد به صورتی که اولین کاشی کاری را در بنا های دوران هخامنشی و آشور می بینیم. البته گفتنی است که روند کاشی کاری بعد از ظهر اسلام در ایران رنگ و بویی دیگری گرفت که می توان به  آن اسلامی ایرانی گفت. این نمونه هنر به زیبایی که در ایران هست  در هیچ کشور مسلمانی نیست!
در ادامه این مطلب به سراغ انواع کاشی کاری می رویم و توضیخات مختصری در مورد هر کدام در اختیار شما می گذاریم تا شناخت دقیق تری از سبک های کاشی کاری ایرانی داشته باشید.

انواع کاشی کاری ایرانی

  • کاشی کاری مقرنس
  • کاشی کاری هفت رنگ
  • کاشی کاری مشبک
  • کاشی کاری مَعقِلی
  • کاشی کاری معرق

در ادامه تک تک این موارد را به شما معرفی می کنیم.

کاشی کاری مقرنس

کلمه  مقرنس در اصل اسم مفعولی قرنیز است و از کلمه ای یونانی به نام کرونیس که به معنی خمیده می باشد گرفته شده است و به چهار صورت انجام می شود:

  • مقرنس های لانه زنبوری
    همانطور که از نام آن ها پیداست ساختار این نوع مقرنس کاری شبیه به لانه زنبور و خانه ۵ ضلعی می باشد.
  • مقرنس های معلق
    این نوع مقرنس کاری مانند قندیل های آهکی از سقف آویزان می شوند.
  • مقرنس های روی هم قرار گرفته
    برای ساخت این نوع مقرنس از آجر، گل، گچ و آهک استفاده می شود و بین ۲ تا ۵ ردیف مقرنس روی هم قرار می گیرند.
  • مقرنس های جلو آمده
    در این نوع مقرنس کاری از فقط از آجر و گل استفاده می شود و تقریبا می توان گفت گه مصالح دیگر کاربردی ندارند.

هنر کاشی کاری ایرانی را بهتر بشناسید.

کاشی کاری هفت رنگ

در این نمونه کاشی کاری، خشت های کاشی در اندازه های منظم و با سلیقه هنرمند طوری کنار هم چیده می شوند که با فضای اطرافشان سازگار باشند. طرح های مورد نظر که می تواند نقاشی های سنتی اسلامی و متن ها مذهبی نوشتی شده هنری- مذهبی را ابتدا با ذغال و به صورت طرح اولیه روی کاشی ها کشیده می شود و سپس با استفاده از رنگ های مخصوص لعاب، رنگ آمیزی و نقاشی تکمیل می شود و در پایان این کاشی ها را در کوره  قرار می دهند.

هنر کاشی کاری ایرانی را بهتر بشناسید.-وبسایت سیکاس

کاشی کاری مشبک

مشبک در لغت به معنی پنجره پنجره، چشمه چشمه یا شبکه ای ساختن چیزی است و این هنر را روی چوب یا فلز نیز انجام می دهند، در این نمونه کاشی کاری نحوه چینش کاشی ها به صورت است که آن ها در کنار هم شبکه های را تشکیل می دهند که نور از آن ها عبور می کند.

هنر کاشی کاری ایرانی را بهتر بشناسید.-وبسایت سیکاس

 کاشی کاری مَعقِلی­­­­­

خط بنایی یا معقلی یکی از انواع سبک های خوشنویسی است که در آن خط کوفی را به شکل زاویه دار ترسیم می کنند؛ کاشی کاری معقلی نیز به همین صورت می باشد که کاشی ها به صورت زاویه دار در کنار هم قرار می گیرند تا به صورت پازل مانند در کنار هم عبارت ها و کلماتی را به چشم شما برساند.

هنر کاشی کاری ایرانی را بهتر بشناسید.-وبسایت سیکاس

کاشی کاری معرق

در این نمونه کاشی کاری هنرمند که به او معرق کار می گشوند کاشی های کوچک از رنگ های مختلف را در کنار هم می گذارد، مساخت این کاشی ها به  ۳ سانتی متر می رسد. بعد از کنار هم قرار دادن این کاشی های رنگی و با بوجود آوردن هارومونی رنگ مورد نظر هنرمند طرح های بسیار زیبا و دلنشینی را خلق می کند. این نمونه کاشی کاری در دوران سلجوقیان بسیار پیشرفت داشت و می توان گفت در اوج خود بود.

هنر کاشی کاری ایرانی را بهتر بشناسید.-وبسایت سیکاسمنبع: کاشیران